لوله فولادی گاوانیزه و لوله آهنی گالوانیزه چیست؟ مزایا و کاربردهای آن

لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه در واقع همان لوله فولادی است که برای حفاظت در برابر خوردگی و آسیب پذیری. سطح آن را با فلز روی پوشش می دهند. پوشش گالوانیزه، طول عمر لوله را افزایش میدهد. و همچنین مقاومت آن را در برابر خوردگی و رسوبات معدنی افزایش می دهد. لوله های گالوانیزه مدت زیادی از مهم ترین اجزاء در خطوط آبرسانی بوده و هستند. این نوع لوله ها براساس جنس و نوع فلز به دو دسته ی لوله های گالوانیزه ی آهنی و فولادی تقسیم می شوند.

عمدتاً لوله ی گالوانیزه‌ی آهنی را از طریق رنگ تیره و خاکستری اش در بازار شناسایی می کنند. از جنس آهن سفید نوردی هستند. درزهای موجود در آن نیز با دستگاه های درز جوش به هم جوش دهی می شوند. و سپس آنها را به مخزنی که حاوی روی مذاب است منتقل می کنند. در واقع به همین دلیل است که آنها را لوله های درز دار نیز می نامند.

لوله گالوانیزه فولادی

جنس لوله گالوانیزه‌ی فولادی از فولاد نرمی است. که در ساخت آن ورقهای فولادی را با فشار از داخل قالب عبور می دهند. و درز آن را جوش می دهند. و سپس جهت افزایش مقاومتش در برابر اسیدها و زنگ زدگی ها، آن را در یک وان آبکاری روی اندود (گالوانیزه) قرار می دهند.

تفاوت اصلی بین این دو نوع لوله ی گالوانیزه وجود ندارد. اما از جمله تفاوت هایشان می توان به سبک و براق بودن لوله گالوانیزه فولادی نسبت به نوع آهنی آن اشاره کرد. همچنین باید توجه داشت که لوله ی گالوانیزه فولادی نسبت به لوله گالوانیزه آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارد.

ویژگی ها

لوله های گالوانیزِه از نوع لوله های درز دار هستند. به طور معمول، طول لوله ی گالوانیزه حدود 6 متر است. و قطر لوله بین 1 تا 8 اینچ متغیر است. لوله ی گالوانیزه از جنس آهن سفید نورد یا فولاد نرم است. مهمترین ویژگی های این نوع لوله عبارتند از:

• در مقایسه با لوله های آهنی، مقاومت کمتری دارد.
• در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارد و به همین جهت، دارای طول عمر بیش از 50 سال است.
• دارای ساختار یکپارچه ای است که باعث بالا رفتن استحکام و مقاومت در برابر ضربات می شود.
• در زمان نصب، رنگ آنها شفاف به نظر می رسد. اما پس از گذشت مدت زمانی در اثر مجاورت با هوا و رطوبت و فرسودگی، ممکن است تغییر رنگ دهد.
• قابلیت بازیافت و استفاده ی مجدد دارد. (لوله های گالوانیزه را می توان در کوره های حرارتی ذوب کرد و مجدداً برای تولید محصولات جدید مورد استفاده قرار داد.)

بیشترین استفاده از لوله های گالوانیزه برای انتقال گاز و آب است. از مهم ترین موارد کاربرد لوله ی گالوانیزه می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• عموماً به عنوان لوله های آبرسانی در ساخت و ساز استفاده می شود. گرچه کاربرد آن، فقط محدود به انتقال مایعات نمی شود. بلکه بخش عمده ای از خطوط انتقال گاز نیز توسط لوله های گالوانیزه ایجاد می شود.
• در سیستم آبیاری نیز کاربرد بسیار زیادی دارد.
• در ساخت تصفیه خانه ها و سیستم های تهویه نیز کاربرد فراوانی دارند.

لوله گالوانیزِه گرم

این فرآیند در دمای بالا صورت می گیرد. به این صورت که مولکول های آهن و فلز روی با هم درگیر می شود و فلز روی به درون آهن نفوذ می کند. به همین دلیل میزان محافظت و عمر مفید لوله گالوانیزِه گرم، بیشتر از نوع سرد آن است.

عمر مفید لوله های گالوانیزه گرم بین 25 الی 30 سال است. ضخامت آنها در این روش بین 40 تا 120 میکرون است. ظاهر لایه روی در روش گالوانیزِه گرم، مات و کد و به رنگ طوسی است. و سطح یکنواخت و صافی ندارد.

این روش گالوانیزاسیون بیشتر برای استفاده در محصولات آهنی است که در محیط باز و فضای خارجی قرار می گیرند. مانند دکل های مخابراتی، گارد ریل جاده ها، دکل های فشار قوی برق، لوله های آب با ضخامت بالا و تیرهای برق.

این نوع لوله ها بر اساس وزن، به سه دسته سبک ، متوسط و سنگین تقسیم می شوند. که با توجه به محل استفاده از آنها می توان به راحتی تصمیم گرفت از کدام یک از این نوع لوله ها استفاده کرد. به عنوان مثال، برای ساخت گلخانه، نوع سبک گالوانیزه پیشنهاد می شود.

تولید لوله از ورق (لوله درز دار گالوانیزه)

این روش تولید لوله با استفاده از دو نوع ورق امکان پذیر است.

1- تولید از ورق گالوانیزه

2- تولید از ورق فولادی و سپس گالونیزِه کردن لوله

در روش اول، ورق گالوانیزِه وارد خط تولید لوله می شود و با استفاده از آن نوع گالوانیزِه لوله تولید می شود. این مدل لوله گالوانیزه از جمله لوله های برق به شمار می رود و کاربرد سازه ای ندارد.

در روش دوم: از ورق فولادی برای تولید لوله استفاده می شد. و پس از تولید لوله فولادی آن را گالوانیزِه می کنند. (پوشش فلز روی به آن اضافه می کنند)

پرکاربرد ترین و همچنین بیشترین تولید پایپ های گالوانیزِه از روش دوم. یعنی تبدیل ورق فولادی به لوله و سپس گالوانیزه کردن آن انجام می شود. لوله تولیدی به این روش ارزان تر می باشد.

تولید لوله به صورت بدون درز

در این روش از لوله بدون درز یا همان لوله مانیسمان برای گالوانیزِه کردن استفاده می شود. لوله مانیسمان مستقیماً از شمش فولادی تولیدی است. به همین دلیل در آن هیچگونه درزی وجود ندارد. با استفاده از لوله مانیسمان می توان لوله گالوانیزه بدون درز تولید کرد.

معایب

اگرچه لوله گالوانیزه مزایای بسیاری دارد. اما به این معنی نیست که هیچگونه ضعف یا مشکلی متوجه آن نمی باشد. این نوع لوله نیز در گذر زمان باعث بروز مشکلاتی می شود. که آنها را به صورت زیر می توان بیان کرد.

• خوردگی داخلی: با اینکه پوشش روی برای مدت نسبتاً طولانی از زنگ زدگی لوله جلوگیری می کند. اما در نهایت و با طول عمر لوله، خوردگی در آن اتفاق می افتد. در این زمان معمولاً از داخل لوله شروع به خوردگی می کند. که در نهایت می تواند منجر به نشتی یا سوراخ شدن لوله می شود.
• آلودگی آب: در صورتی که لوله های گالوانیزه مورد استفاده برای انتقال آب شروع به خوردگی کنند. ممکن است مواد خورنده و سرب به آب نفوذ کند. همچنین در زمان بروز خوردگی مواد معدنی شروع به تشکیل پلاک درون لوله می کنند. که تجمع آنها باعث محدود شدن جریان آب و حتی تغییر رنگ آب می گردد.