ورق a516–ورق آلیاژی a516 یکی از انواع ورق های فولادی ترکیبی است. که از کنار هم قرار دهی عناصر شیمیایی گوناگونی مانند منگنز، کروم، نیکل و کربن تولید شده است.

این ورق با توجه به ویژگی های مکانیکی، ترمودینامیکی و فیزیکی خود، در موقعیت های گوناگونی به کارگیری می شود. و کاربردهای مختص به خود را دارد.

ورق a516 چیست؟

ورق a516 یک نوع ورق فولادی است. که علاوه بر عناصر شیمیایی رایج در ورق های فولادی، ترکیبات دیگری را هم در آلیاژ خود جای می دهد. این نکته را نیز در نظر بگیرید که ورق های آلیاژی به آن دسته از ورق های فلزی گفته می شود. که برای ارتقای خواص مکانیکی با عناصر شیمیایی گوناگونی ترکیب شدند. این عناصر شیمیایی، موجب افزایش مقاومت این ورق ها در مقابل عوامل خورنده. ارتقای دامنۀ جوش پذیری آنها و افزایش استحکام فیزیکی ورق های فولادی می شود.

ورق A516 یکی از این ورق های فولادی است که با ترکیب عناصر شیمیایی گوناگونی تولید می گردد. نام گذاری و ترکیب شیمیایی این ورق، مطابق با استاندارد ASTM کشور آمریکا است. و با نام PVQ516 نیز شناخته می شود. این ورق در واقع یک نوع ورق تولیدی در نورد گرم است. که خواص ورق های نورد گرم را هم با خود همراه دارد.

ترکیب شیمیایی

ورق های فولادی با توجه به اینکه از چند تعداد عنصر شیمیایی تولید می شوند. و این عنصرها چند درصد از کل آلیاژ را تشکیل می دهند. به دو مدل پر آلیاژ و کم آلیاژ تقسیم می شوند. محصولی که ما در حال بررسی آن هستیم. از جمله ورق های پرآلیاژ فولادی به حساب می آید. و نکته اینجاست که هرکدام از این آلیاژها دقیقاً برای پیش بردن هدف خاصی ی به کار گرفته شده اند.

آلیاژ A516 به چهار گرید کلی تقیسیم می شود. این چهار گرید، در میزان استفاده از این ترکیبات مقداری با یکدیگر متفاوت هستند. در این بخش، صرفاً عناصر کلی تشکیل دهندۀ این گریدها را بررسی می کنیم.

کربن:

کربن ارتباط مستقیمی با میزان سختی ورق آلیاژی A516 دارد. هرچقدر که درصد بیشتری از این عنصر در آلیاژهای فولادی به کار برود. سختی آنها بیشتر خواهد شد. البته این نکته را هم نباید فراموش کنیم که کربن از طرف افزایش دهندۀ سختی است. اما از طرف دیگر، موجب شکننده شدن و طرد شدن ورق های فولادی می شود.

منگنز:

منگنز باعث میشود که سرعت خنک شدن قطعات تولید شده با این ترکیب، کاهش پیدا کند. علاوه بر این، این عنصر شیمیایی افزایش تنش تسلیم و سختی پذیری آلیاژ A516 می شود. گفتنی است که عنصر منگنز موجب بهبود خصوصیات جوش پذیری و فرم دهی فولاد نیز می شود. و تأثیرات چشم گیری هم در جلوگیری از ترکیب آهن با عنصر گوگرد دارد.

کروم:

کروم به شکل اختصاصی برای افزایش مقاومت ورق آلیاژی A516 در برابر عوامل خورنده و آسیب های محیطی می شود. توجه داشته باشید که این عنصر شیمیایی، موجب بروز رفتار مغناطیسی در فلزات نیز می شود. و به همین دلیل، در اندازه های معین و محدودی استفاده می شود.

مولیبدن:

مولیبدن یکی از انواع عناصر فلزی است که قیمتی بسیار بیشتر از سایر عناصر این لیست دارد. به سبب همین مسأله استفاده زیاد از این عنصر، قیمت ورق A516 را به شکل چشمگیری افزایش می دهد. گفتی است که مولیبدن برای افزایش ویژگی های مکانیکی آلیاژ به آن افزوده می شود.

نیکل:

نیکل مانند مولیبدن عنصری گران قیمت است و علاوه بر بهبود خواص مکانیکی، مزیت هایی شبیه به منگنز دارد. همین مسأله باعث می شود که در برخی موارد، به جای این عنصر از منگنز استفاده کنند تا قیمت پایانی محصول کاهش پیدا کند.

کاربرد

این ورق با توجه به عناصر تشکیل دهنده و خواص مکانیکی و ترمودینامیک منحصر به فرد. در پروژه های زیرسازی، ساختمان و صنعتی خاصی به کار گرفته می شوند. به مانند

• تولید انواع مخازن نگهداری و انتقال گاز
• در ساخت تجهیزات و سیستم های مرتبط با انرژی
• ساخت انواع اتصالات و مبدل های انرژی و حرارتی زیر فشار
• در ساخت انواع مخزن های انتقال و نگهداری به شکل کروی

ابعاد

ورق A516 به دو شکل کلی شیت فُرم (برش خورده). و رول فُرم (کلاف های ورق) به بازار عرضه می شود. در مدل های شیت فرم، طول، عرض و ضخامت ورق از طرف تولید کننده مشخص می شوند. و در مدل های رول فرم، معمولاً ضخامت و عرض این ورق ها مد نظر هستند.

گفتنی است که سه گرید GR70 , GR60,GR65 معمولاً تا ضخامت 205 میلی متر و گرید GR50 تا ضخامت 305 میلی متر تولید می شود. علاوه بر این، طول و عرض این ورق ها، بنا به تشخیص و توانایی تولید کنند. در اندازه های گوناگونی ساخته می شود.

انواع ورق A516

ورق A516 GR55

شامل عناصر شیمیایی

• گوگرد حداکثر تا 0.035 درصد
• فسفر حداکثر تا 0.035 درصد
• سیلیسیم از 0.13 تا 0.45 درصد
• کربن کمتر از 1 درصد

این چهار آلیاژ اصلی ترین عناصر تشکیل دهنده گرید 55 هستند. جالب اینجاست که این در میزان گوگرد، فسفر و سیلیسیم با سایر گریدهای سری A516 برابر است. و صرفاً میزان کربن این آلیاژها هستند که تعیین کننده و تمایز دهنده ی این گریدهای چهارگانه هستند.

گرید A516 GR55 دارای ویژگی های مکانیکی زیر است.

• مقاومت کششی بین 380 تا 515 مگاپاسکال
• مقاومت تسلیمی 205 مگاپاسکال (حداقل)

گفتنی است که ضخامت این ورق ها معمولاً بین 6 تا 300 میلی متر متغیر است. عرض آنها عموماً در 1500 تا 4000 میلی متر و طول آنها نیز از 3000 تا 15000 میلی متر قابل تغییر است.

ورق های تولید شده در گرید A516 GR55 معمولاً برای تولید انواع مخازن نگه دارنده و انتقال دهنده زیر فشار زیاد تولید می شوند.

ورق A516 GR60

که ورق های این گرید معمولاً با ترکیب های شیمیایی زیر تولید و عرضه می شوند.

• گوگرد حداکثر 0.035 درصد
• فسفر حداکثر 0.035 درصد
• سیلیسیم از 0.13 تا 0.45 درصد
• کربن بین 0.85 تا 1.20 درصد

این ورق دارای ویژگی های مکانیکی زیر است

• مقاومت کششی بین 414 تا 550 مگاپاسکال
• نقطه تسلیم 220 مگاپاسکال (حداقل)

این ورق ها معمولاً برای مصارفی مانند ساخت انواع شیرآلات فولادی مقاوم. تولید انواع دیگ های حرارتی صنعتی و کلان و مخازن و کندانسورها به کار گرفته می شوند. گفتنی است که این گرید از سری A516، شباهت های زیادی با گرید 55 دارد. اما برخی تفاوت ها در میزان مس، مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیوم و کروم، موجب تفاوت این دو ردۀ آلیاژی می شود.

ورق A516 GR65

ورق های تولید شده با این آلیاژ، دارای عناصر شیمیایی زیر هستند.

• گوگرد حداکثر تا 0.035 درصد
• فسفر حداکثر تا 0.035 درصد
• سیلیسیم از 0.13 تا 0.45 درصد
• کربن موجود در این آلیاژ متناسب با ضخامت آن، متغیر است. اما به طور کلی، متغیری بین 0.6 تا 0.9 درصد است.

ویژگی های مکانیکی ورق های آلیاژی گرید A516 GR65 به شرح زیر هستند.

• مقاومت کششی بین 450 تا 586 مگاپاسکال
• نقطه تسلیم 262 مگاپاسکال (حداقل)

این دسته از ورق های فولادی، بازۀ کاربرد متنوعی در مقایسه با گریدهای دیگر دارند. نیروگاه های تولید الکتریسیته، صنایع وابسته به پتروشیمی. صنایع تولید محصولات دارویی و لوازم آرایشی بهداشتی و شرکت های فرآوری گاز. برجسته ترین موقعیت ها برای استفاده از ورق های آلیاژی A516 GR 65 هستند.

ورق A516 GR70

این ورق آلیاژی با عنوان ورق آتشخوار نیز معروف است. ترکیب شیمیایی گرید A516 GR70 به شکل دقیق، شامل موارد زیر می شود.

• گوگرد حداکثر تا 0.035 درصد
• فسفر حداکثر تا 0.035 درصد
• سیلیسیم از 0.13 تا 0.45 درصد
• کربن کمتر از یک درصد

خواص مکانیکی ورق آلیاژی A516 گرید 70، به شرح زیر است.

• مقاومت کششی بین 482 تا 620 مگاپاسکال
• نقطه تسلیم 260 مگاپاسکال (حداقل)

ورق های فولادی تولیدی با این گرید آلیاژی، در پروژه های ساخت پل های فلزی، سازه فولادی. تولید انواع قطعات اتومبیل های سواری و سنگین، کانتینرها و دکل های برق به کارگیری می شوند. لازم به ذکر است که این موارد، تنها بخشی از کاربردهای ورق A516 گرید 70 می باشد.